به نقل از «فرارو»

قمار جنگ اسرائیل و ایران

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۸۴۳۱۹

فرارو- مراد یشیلتاش؛ استاد دانشگاه و کارشناس مسائل امنیتی و امور بین‌المللی ترکیه و مدیر بخش امنیت بنیاد مطالعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی «سِتا».

به گزارش فرارو به نقل از روزنامه صباح ترکیه، حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق تنش‌های منطقه‌ای را به اوج بی سابقه‌ای رساند و بار دیگر ژئوپولیتیک پیچیده خاورمیانه را در کانون توجه قرار داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واکنش تلافی جویانه ایران به این تجاوز نه تنها در منطقه بلکه در مقیاس جهانی نیز طنین انداز شده است. پاسخ ایران با دو هدف انجام شد: نشان دادن قدرت نظامی خود و رساندن پیامی سیاسی به جامعه بین‌المللی. این اولین مورد از سال ۱۹۷۳ بود که یک دولت در سطح متعارف به اسرائیل پاسخ نظامی داد و بدین وسیله وضعیت طولانی مدت مصونیت اسرائیل را مختل کرد. ایران از طریق چنین اقداماتی به دنبال تقویت قدرت بازدارندگی خود در برابر بازیگران منطقه‌ای و جهانی و همزمان تحکیم موقعیت سیاسی داخلی خود می‌باشد.

حمله ایران از طریق یک عملیات نظامی پیچیده شامل موشک‌های کروز و بالستیک و هم چنین پهپاد‌ها که در مجموع به نام شاهد ۱۳۶ شناخته می‌شوند انجام شد. استفاده ایران از ۱۸۵ فروند پهپاد شاهد ۱۳۶ و ۳۶ فروند موشک کروز زمین به زمین پاوه با برد ۱۶۵۰ کیلومتر و ۱۱۰ فروند موشک غدیر توسعه یافته در نسخه‌های مختلف در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی به همراه موشک بالستیک با سوخت مایع و میان برد عماد و موشک بالستیک میان برد دزفول را تایید شده است. موشک دزفول در سال ۲۰۱۹ میلادی معرفی شد. علاوه بر آن، استفاده از موشک خیبرشکن با برد ۱۴۵۰ کیلومتر که ظاهرا قابلیت مانور بالایی در برابر سامانه‌های پدافند هوایی را نیز دارد تایید شده است.

اگرچه سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل اکثر این حملات ایران را رهگیری کردند، اما محدودیت‌های دفاعی اسرائیل را نیز آشکار ساختند و نشان دادند که سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل دچار آسیب پذیری‌ هستند. منابع اسرائیلی از خنثی کردن پهپاد‌ها و موشک‌های کروز قبل از نقض حریم هوایی اسرائیل خبر دادند در حالی که پنج موشک بالستیک به پایگاه هوایی نواتیم و چهار موشک پایگاه هوایی نِگِو را هدف قرار دادند.

ضعف اسرائیل

رویارویی اخیر بین اسرائیل و ایران سوالاتی را در مورد استراتژی امنیتی اسرائیل ایجاد می‌کند در حالی که هدف آن تقویت بازدارندگی ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای است. نقش ایالات متحده در مناقشه با حمایت مداوم آن کشور از اسرائیل در کنار افزایش تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از تنش بیش‌تر مشخص شده است.

این واقعیت که ایالات متحده و متحدان اش از ایران خواسته اند برای جلوگیری از تنش بیش‌تر، خویشتن داری کند نشان دهنده اهمیت مدیریت بحران به شیوه‌ای کنترل شده است. متقابلا اقدامات تلافی جویانه ایران بینشی در مورد چگونگی واکنش ائتلاف نظامی منطقه‌ای علیه ایران فراهم می‌کند.

عملیات تلافی جویانه ایران با عنوان "وعده صادق" چالشی مهم برای سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل بود. در حالی که سامانه‌هایی مانند گنبد آهنین عموما در برابر حملات موشکی و پهپادی ایران موثر بوده اند مهم است که توجه داشته باشیم اسرائیل دست بالا را حفظ نمی‌کند. هزینه نسبتا پایین حمله در مقایسه با هزینه اقتصادی بالای دفاع پایداری دراز مدت جنگ را به یک نگرانی حیاتی برای اسرائیل تبدیل می‌کند. بنابراین، توانمندی‌های تهاجمی ایران هم چنان یک تهدید دائمی برای اسرائیل قلمداد می‌شوند.

علاوه بر این، اظهارات "حسین سلامی" فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران حاکی از تغییر در الگوی سنتی رویارویی نظامی اسرائیل و ایران است. سلامی تاکید کرد که ایران با عملیات تلافی جویانه خود علیه اسرائیل معادله جدیدی را ایجاد کرده است. براساس این معادله حملات بعدی اسرائیل به شهروندان، پرسنل و دفاتر و مراکز مرتبط با ایران با پاسخ مستقیم آن کشور از خاک ایران مواجه خواهد شد.

از سوی دیگر، پاسخ اسرائیل بر ناتوانی این رژیم در عملیات مستقل در عرصه بین المللی تاکید دارد. حضور و حمایت آمریکا در منطقه نقشی اساسی در شکل دهی به فرآیند‌های تصمیم گیری اسرائیل دارد. این وابستگی به دیپلماسی بین المللی و کمک‌های نظامی اتکای اسرائیل به عوامل خارجی برای تدوین سیاستگذاری‌های امنیتی منطقه‌ای خود را آشکار می‌سازد.

علاوه بر این، درگیری باعث شعله ور شدن پویایی‌های مختلف سیاسی در درون خود اسرائیل شده است. سیاست‌های امنیتی دولت نتانیاهو با انتقادات داخلی و بین المللی مواجه شده و اثبات شده که ناپایدار است. افکار عمومی اسرائیل در رابطه با مدیریت بحران توسط دولت دچار اختلاف نظر شده است. برخی از اسرائیلی‌ها از رویکرد تهاجمی‌تر نسبت به ایران حمایت می‌کنند در حالی که برخی دیگر از اسرائیلی‌ها خطرات مرتبط با تبدیل شدن به یک جنگ در مقیاس بزرگ را برجسته می‌سازند.

 

منبع: فرارو

کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل سامانه های پدافند هوایی هوایی اسرائیل تلافی جویانه بین المللی منطقه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۸۴۳۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایه‌های «پاتریوت آمریکایی» فرو ریخت

به گزارش قدس آنلاین، وزیر دفاع آمریکا که تا این لحظه هیچ روایت درست و قابل اعتنایی برای آگاهی افکار عمومی از اثرات حمله موشکی و پهپادی ایران به سرزمین‌های اشغالی ارائه نداده، در راستای کمک و البته روحیه دادن به مقامات رژیم اشغالگر به این شکل با کلمات بازی می‌کند. اینکه لوید آستین از تهران خواسته کارآمدی سیستم‌ تسلیحاتی خود را بررسی کند اصلاً نکته تعجب‌برانگیزی نیست، چرا که لحظاتی پس از عملیات کاملاً موفق «وعده صادق» جمهوری اسلامی، جو بایدن در گفت‌وگو با بنیامین نتانیاهو به وی گفت: حساب کن در این نبرد پیروز شده‌ای، چون موشک‌ها و پهپادهای ایرانی را سرنگون کرده‌ایم!

پاتریوتِ از رده خارج
اظهارات آستین دقیقاً در راستای همین موضع رئیس‌جمهور آمریکا قابل تحلیل و بررسی است نه چیزی بیشتر؛ او خود به‌خوبی می‌داند آنچه به عنوان «توانایی قابل توجه» اسرائیل برای دفاع از خودش گفته، یک شوخی بی‌مزه است که نه خودش به آن باور دارد نه  کارشناسانی که در این دو هفته به موضوع حملات سنگین موشکی و پهپادی ایران به سرزمین‌های اشغالی پرداختند. همه می‌دانند اگر کمک مستقیم ناتو و همراهی کشورهای خائن منطقه نبود، صهیونیست‌ها چیزی برای عرض اندام نداشتند. به نظر، حرف دقیق‌تر آن است بگوییم آمریکا و غرب باید کارآمدی سیستم‌های پدافندی خود را بررسی کنند، چرا که در مقابل موشک‌های بالستیک، پهپادها و کروزهای ایرانی شکست سختی خوردند. این حرف ما نیست، بلکه واقعیتی است که اکنون از زبان رسانه‌های غربی – عبری نیز بیان می‌شود.

در این راستا، رادیو ارتش رژیم صهیونیستی دیروز برای نخستین بار فاش کرد سامانه‌های پدافندی و دفاع موشکی ارتش آمریکا تا حد زیادی در رهگیری موشک‌های بالستیک ایران در جریان پاسخ تنبیهی به حمله تل‌آویو علیه کنسولگری ایران در دمشق ناکام ماندند و شکست خوردند. این رسانه سپس از تصمیم تل‌آویو برای جمع‌آوری و از رده خارج کردن سامانه‌های دفاعی مشهور آمریکایی خبر داد و نوشت: اشتباه‌های زیاد پاتریوت، مقامات را مجبور به تجدیدنظر فوری در به‌کارگیری این سیستم‌های پدافند هوایی کرده است. 

این تصمیم دو هفته پس از حمله موشکی پهپادی گسترده ایران به سرزمین‌های اشغالی گرفته شده است. تایمز اسرائیل هم به نقل از وبگاه ارتش رژیم اشغالگر اعلام کرد: «سیستم پاتریوت که در نیروی هوایی اسرائیل با نام «یاهالوم» (کلمه عبری به معنای الماس) شناخته می‌شود، ظرف دو ماه برای همیشه از رده خارج می‌شود و سامانه‌های پیشرفته‌تری جایگزین آن خواهد شد».

اثبات ناکارآمدی سامانه پیشرفته آمریکا
نیروی هوایی اسرائیل فوریه (بهمن‌ ۱۴۰۲) اعلام کرد به   دنبال جمع‌ کردن چند آتشبار باقیمانده پاتریوت‌های سرزمین‌های اشغالی است و پرسنل این نیرو، کار کردن با گنبد آهنین را آموزش خواهند دید.

آتشبارهای موشکی پاتریوت از سوی ایالات متحده با موفقیت علیه برخی از موشک‌های اسکاد که در طول جنگ خلیج‌فارس در سال۱۹۹۱ از عراق به سوی سرزمین‌های اشغالی شلیک شدند، به‌کارگیری شدند. این سیستم ساخت آمریکا در همان سال به‌طور رسمی وارد اسرائیل شد، اما نخستین رهگیری خود را در سال ۲۰۱۴ انجام داد و یک پهپاد حماس را که از نوار غزه پرتاب شد، سرنگون کرد.

این سامانه که برای سرنگونی هواپیما طراحی شده بود، به گفته ارتش اسرائیل در یک دهه بعد تنها حدود ۱۰هدف را رهگیری کرد، از جمله جنگنده‌های سوریه که در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ وارد حریم هوایی سرزمین‌های اشغالی شدند. این سیستم رهگیری و پدافندی نتوانست به نحو مطلوب دربرابر چالش‌ها ایستادگی کند و در ساقط کردن اهداف زیادی طی سال‌های به‌کارگیری شکست خورده است و از این بابت در جنگ خلیج‌فارس هم بدنام بود.

پشت پرده اظهارات آستین
در بحبوحه جنگ کنونی در نوار غزه، پاتریوت در موارد انگشت‌شمار مورد استفاده قرار گرفته است، با این حال در بیشتر موارد رهگیری‌های این سیستم پدافندی تشخیص اشتباه در شلیک‌های خود داشتند. رادیو ارتش اسرائیل یک هفته پس از عملیات تلافی‌جویانه و تنبیهی ایران علیه این رژیم، از عملکرد ضعیف سامانه‌های دفاعی آمریکا انتقاد کرد. براساس گزارش این رسانه اسرائیلی، مشخص نیست اوکراین با آتشبارهای پاتریوت چطور از آسمان خود دربرابر حملات روسیه دفاع می‌کند!

در این شرایط، تحلیل سخنان اخیر 
وزیر جنگ آمریکا البته یک بعد دیگر هم دارد، آن هم بازاریابی و فروش تسلیحات است، چراکه با توجه به توفیق بالای ایران در زدن اهداف مدنظرش، حالا دیگر کسی سراغ تسلیحات پدافندی آمریکایی نمی‌رود. آستین با فرافکنی، علیه تسلیحات ایرانی یاوه‌گویی کرده تا به شکلی بگوید تسلیحات ما مشکلی نداشته و کاملاً موفق عمل کرده است! اما سابقه دروغ‌گویی آمریکایی‌ها با هدف فریب و سپس قالب کردن تسلیحات نظامی‌شان به طرف مقابل زیاد است. دی‌ماه دو سال پیش که عربستان سعودی و امارات هدف حملات موشکی و پهپادی ارتش یمن قرار گرفتند هم دروغ‌های عجیبی از توانایی سامانه‌های پدافندی توسط آمریکایی‌ها منتشر شد، آن‌ها با انتشار یک پاورپوینت و چند گرافیک ساده مدعی شدند سامانه چند میلیارد دلاری تاد و پاتریوت موفق شده‌اند موشک‌ها و پهپادهای یمنی را هدف قرار دهند؛ ادعایی که نادرستی آن مدتی بعد آشکار شد. ماجرای ابقیق و خریص و حمله به آرامکو که ۲۵درصد از توان پدافندی سعودی‌ها صرف محافظت از آن‌ها می‌شد فقط گوشه‌ای عیان شده از این ناتوانی سامانه‌های پرمدعای غربی بود، موضوعی که عملیات وعده‌صادق تیر خلاصی بر آن بود. نفوذ موشک‌های ایرانی و اصابت آن‌ها به اهداف، نشان‌دهنده وجود ضعف‌های جدی در سامانه‌های پدافند موشکی غربی و رژیم‌صهیونیستی است که در حملات احتمالی بعدی، ایران می‌تواند از این نقاط ضعف برای وارد کردن خسارات جدی به دشمن استفاده کند.

خبرنگار: هدایت جاوید